De kapel van Varenwinkel: een verhaal van vele mensen van goede wil of het verhaal van enkelen?

De laatste maanden kwam de kapel van Varenwinkel herhaaldelijk in het nieuws.
Sommigen profileren zich al enkele maanden als de grote en de enige voorvechters van het openstellen van de kapel van Varenwinkel voor de mensen en de verenigingen van Varenwinkel.
Het leek ons dan ook zinvol om de historiek van deze kapel en de overdracht ervan aan de gemeente Herselt te schetsen aan de hand van aantoonbare feiten.

In 1962 werd de Heilig Hartkapel van Varenwinkel op vraag van de inwoners van Varenwinkel opgericht als hulpkapel. In het archief van de kerkfabriek van Sint-Servaas Herselt vinden we een Koninklijk Besluit van 27 juni 1960 met de hoofding: “De oprichting van de wijk Varenwinkel, onder de aanroeping van het Heilig Hart, als annexe van de Sint-Servatiusparochie van Herselt.”
In 1961 werd de bouw van de kapel gegund voor 1.117.000 Belgische frank (ongeveer 27 700 EUR) aan de bouwonderneming Segers van Kontich. De grond voor de kapel werd in eigendom gekregen dankzij verschillende schenkingen, onder meer van priester Henricus Mertens uit Houtvenne.

In de notulen van de gemeenteraad van 28 mei 2007 lezen we letterlijk : “Karel Verstappen interpelleert omtrent de mogelijkheid de kapel van Varenwinkel voortaan te benutten als vergaderruimte. Vanuit de meerderheid wordt ter zake verwezen naar de kerkfabriek Sint-Servaas van Herselt centrum die de eigenaar is van dit gebouw.” Meer dan 10 jaar geleden dus, kwam de herbestemming van de Kapel van Varenwinkel voor gebruik door de gemeenschap van Varenwinkel voor het eerst ter sprake op de Herseltse gemeenteraad.

Op 26 januari 2016 werd op de gemeenteraad gesteld dat er een akkoord werd bekomen met de kerkfabriek Sint-Servaas.

Verdere gesprekken met de kerkfabriek Sint-Servaas van Herselt en met de verantwoordelijken van de parochie mondden uiteindelijk uit in een overeenkomst tussen de gemeente Herselt en de kerkfabriek Sint-Servaas van Herselt. Deze overeenkomst omvatte een “drieluik”.

1. De kapel van Varenwinkel wordt in erfpacht gegeven door de kerkfabriek Sint-Servaas aan de gemeente Herselt zodat deze kan worden gebruikt voor het verenigingsleven in Varenwinkel. Een liturgische ruimte blijft wel voorbehouden voor de christelijke gemeenschap.
2. Het monument “Calvarieberg” gelegen aan de Sint-Servaaskerk in Herselt-centrum wordt in erfpacht gegeven door de gemeente Herselt aan de kerkfabriek Sint-Servaas. De Calvarieberg is vastgesteld als bouwkundig erfgoed sinds 5 oktober 2009. Het gemeentebestuur had het plan opgevat dit monument te slopen. Hiertegen werd vanuit verschillende hoeken protest aangetekend. Onder meer de cultuurraad van Herselt, de kerkfabriek Sint-Servaas, de Heemkring Ansfried en de gemeentelijke werkgroep heemkunde verzetten zich hevig tegen de afbraak. Dit monument zal worden gerestaureerd door de kerkfabriek Sint-Servaas, met eigen financiële middelen. Dit dossier loopt volop in de schoot van deze kerkfabriek.
3. De gemeente Herselt verbindt er zich toe om bij de verkoop van de pastorie van Herselt-centrum (een beschermd monument), er op toe te zien dat bij de restauratie ervan respect wordt opgebracht voor de normen van Onroerend Erfgoed (het vroegere “Monumenten en Landschappen”).

Uiteindelijk is nu na vele jaren overleg overeengekomen de hulpkapel in Varenwinkel een bestemming te geven van polyvalente zaal waarin onder meer liturgische vieringen moeten mogelijk blijven in een afgesloten gedeelte, zodat er geen hinder (zoals geur, lawaai,…) kan zijn vanuit de andere ruimtes. Deze aparte ruimte kan dus niet geopend worden of ter beschikking gesteld voor andere (niet-liturgische) activiteiten. Dit niet alleen om hinder te voorkomen, maar ook ter bescherming van het altaar, het orgel, beelden en dergelijke meer.

Gans de Herseltse gemeenteraad was het er over eens om de kapel om te bouwen tot een gemeenschapsruimte voor de mensen van Varenwinkel.
Op 19 april 2017 werd dit door het college van burgemeester en schepenen in een besluit gegoten. Concreet werd besloten om degelijke verwarming te voorzien, degelijk sanitair, een keuken, een te openen wand als scheiding tussen de liturgische ruimte en de feestzaal enz.
Een architect werd aangesteld, de plannen werden getekend.

In politieke propaganda van de meerderheid (den Hesseleir – maart 2018) wordt plots gesteld dat de kapel zal worden afgebroken en vervangen door een nieuwbouw, zonder dat dit scenario ooit werd voorgelegd aan de gemeenteraad. Zonder dat een raming of een ontwerp wordt voorgelegd aan de gemeenteraad, stelt het college een ontwerper aan voor de afbraak van de bestaande kapel Varenwinkel.
Kortom: zowel de mensen van Varenwinkel als de gemeenteraad zelf worden volledig buiten spel gezet.
Op de gemeenteraad van 23 april 2018 stelt de oppositie dan ook voor de voorgenomen afbraak uit te stellen. Enkele argumenten uit het debat:

• 6 maanden voor de verkiezingen wordt 200 000 EUR meer uitgegeven dan initieel voorzien; kortom een verkiezingsstunt wordt uitgehaald op kap van de belastingbetaler.
• Het voorgelegde dossier hangt “met haken en ogen” aan mekaar.
• Er dient een vergelijkende studie opgemaakt tussen de kosten van nieuwbouw en verbouwing vooraleer verantwoord verder kan worden beslist.

Het is duidelijk dat één politieke partij ten koste van een gigantische meeruitgave de pluimen op zijn hoed wil steken in dit dossier, terwijl ze zelf niet eens aan de basis lag van het opstarten van het dossier kapel Varenwinkel.

Zou het niet goed zijn het verhaal van de kapel van de Varenwinkel en het verhaal van het drieluik dat hierboven werd geschetst, te bekijken als een verhaal van vele mensen van goede wil in de plaats van de verdienste van enkelen?

Milo Anthonis